یک قطعه سخت افزاری موجود در سیستم که اطلاعات و داده‌های مختلف را در خود ذخیره می‌کند، رم (RAM) نامیده می‌شود. این تراشه حافظه پویا دارد و تا هر زمان که سرور روشن و در حال کارکردن باشد، داده‌ها را بر روی خود ذخیره می‌کند. در هر چند سال، یک رم جدید به بازار معرفی شده و به عنوان آخرین استاندارد پذیرفته شده سیستم‌ها تبدیل می شود. رم DDR5 آخرین و جدیدترین نسخه حافظه است که در سال ۲۰۲۱ به بازار عرضه شده است. نسل قبلی این رم نیز DDR4 نامیده می‌شود که یکی از بهترین رم های بازار، به‌خصوص برای کارهایی مثل بازی‌کردن و کار با ابزارهای مهندسی یا نرم افزار های ادیت فیلم و عکس است. با ما همراه باشید تا تفاوت رم های DDR4 و DDR5 را بررسی کنیم.
رم DDR4 چیست؟
نام کامل این رم، Double Data Rate 4 و در زبان فارسی به معنای نرخ داده دوبرابر نسل چهارم است. این رم، یکی از بهترین حافظه‌های پویای موجود در بازار بوده و رابط پهنای بالایی دارد. این مدل نسبت به نسخه‌های قبلی خود سرعت بالاتر و مصرف ولتاژ کمتری دارد که مصرف برق را تا حدود بسیار زیادی کاهش می‌دهد. علاوه‌برآن، ماژول‌های رم DDR4 توانایی مدیریت اطلاعات زیادی را به‌صورت همزمان دارند که به پایداری طولانی مدت سیستم کمک شایانی می‌کند.
این رم یکی از بهترین انتخاب‌ها برای سیستم هایی است که برنامه های سنگینی مثل بازی Call of Duty Vanguard روی آن‌ها نصب شده است. DDR4 از سال ۲۰۲۱ به بعد دیگر آخرین نسل رم به شمار نمی‌رود و کم‌کم دارد جای خود را به DDR5 می‌دهد که در ادامه بیشتر با آن آشنا خواهیم شد.
رم DDR5 چیست؟
رم DDR5، جدیدترین حافظه استاندارد برای سیستم‌های کامپیوتری شخصی است که با جدیدترین نسل پردازنده و مادربرد یعنی پردازنده های نسل چهاردهم اینتل و مادربردهای تراشه Z790 هماهنگی بی‌نظیری دارد. این رم نسبت به نسل قبلی خود پیشرفت بسیار زیادی کرده و مزایای بیشتری دارد. به طور مثال افزایش ظرفیت چهار برابری تراشه های ماژول های حافظه و دوبرابر شدن نرخ داده در این رم رخ داده‌اند که می‌تواند برای بسیاری از افراد مفید واقع شود. البته ارتقا DDR4 به DDR5 برای تمامی سیستم‌ها ممکن نیست. مثلاً برخی بردهای سازگار با DDR4 به دلیل تفاوت‌هایی که در پین‌های آن‌ها وجود دارد، با DDR5 سازگار نیستند.
بررسی تفاوت رم های DDR4 و DDR5
DDR5 نسبت به سری قبلی خود تغییرات زیادی داشته است و ما در این قسمت تفاوت رم های DDR4 و DDR5 را به طور کامل بررسی خواهیم کرد تا دریابیم که کدام یک از آن‌ها بهتر است و ارزش خرید بالاتری دارد.
تفاوت ظاهری
این دو رم در اولین نگاه و بررسی ظاهر کلی تفاوت زیادی با یکدیگر ندارند. اگرچه تراشه های زیر آن‌ها تفاوت‌های بسیار زیادی دارد و طراحی پین‌ها به طور کامل متفاوت است. این مورد باعث شده که رم DDR5 در بسیاری از موارد، قابل جایگزینی با DDR4 نباشد.
تفاوت نرخ داده و فرکانس ساعت
- رم DDR4 : نرخ داده‌های موجود ۱۶۰۰-۳۲۰۰Gbps
- رم DDR5 : نرخ داده‌های موجود ۴۸۰۰-۶۴۰۰Gbps
نرخ انتقال داده، در واقع سرعت یک رم در فرایند دریافت و ارسال داده است. همان طور که مشاهده می‌کنید، نرخ داده در آخرین نسل رم تقریباً دو برابر شده است؛ بنابراین DDR5 در این مورد بسیار بهتر شده است و می‌تواند عملکرد شگفت انگیزی را از خود نشان دهد.
تفاوت پهنای باند
پهنای باند ویژگی خاصی است که با پارامترهای مختلفی محاسبه و مقایسه می‌شود. اما برای اینکه بتوانیم یک دید کلی از آن ارائه دهیم، باید بگوییم که هرچه سرعت مگاهرتزی یک RAM بیشتر باشد، پهنای باند آن بالاتر بوده و عملکرد بهتری خواهد داشت. البته ظرفیت حافظه رم نیز در این مورد نقش مؤثری دارد و یک رم ۳۲ گیگابایتی با سرعت ۲۴۰۰ مگاهرتز به طور معمول بهتر از یک رم ۱۶ گیگابایتی با ۳۶۰۰ مگاهرتز سرعت است.
بنابراین، در این مقایسه هم رم DDR5 برنده میدان به شمار می‌رود. چراکه ظرفیت ۵۱۲ گیگابایتی دارد و نسبت به رم DDR4 که ۳۲ گیگابایت ظرفیت دارد، عملکرد بسیار بهتری از خود نشان می‌دهد. در مقایسه سرعت مگاهرتزی یا فرکانس نیز، فرکانس کاری رم DDR4 برابر با ۳۶۰۰ مگاهرتز و فرکانس رم DDR5 8400 مگاهرتز است.
تفاوت ولتاژ
در بررسی تفاوت رم های DDR4 و DDR5، نوبت به بررسی ولتاژ این دو رم می رسد. احتمالاً می دانید که هر چقدر ولتاژ یک رم بالاتر باشد، عملکرد آن نیز بهتر خواهد بود. البته ضروری است که ولتاژ رم با ولتاژ مادربورد سیستم نیز مطابقت داشته باشد. رم DDR4 ولتاژی در حدود ۱.۲ تا نهایتاً ۱.۳ ولت دارد. این میزان در رم DDR5 تا ۱.۱ کاهش پیدا کرده و منجر به کاهش تولید گرما و بهبود مصرف برق می‌شود. البته همان‌طور که اشاره شد، ضروری است که مادربرد سیستم شما با آخرین نسل رم تطابق داشته باشد. در غیر این صورت خرید آن فایده‌ای ندارد و بهتر است برای آن پول خرج نکنید.
تفاوت در Prefetch، از تفاوت رم های DDR4 و DDR5
هر چقدر بافر پیش واکنشی یک رم بیشتر باشد، داده‌های بیشتری را در یک زمان می‌خواند و عملکرد بهتری خواهد داشت. در این مقایسه رم DDR4 نسبت به SDRAM هشت برابر سریع‌تر و رم DDR5 تا ۱۵ برابر سریع‌تر از SDRAM است که تفاوت چشمگیری بوده و عملکرد بسیار بهتر آخرین نسل رم را نمایش می دهد.
تفاوت زمان‌بندی و تأخیر حافظه
از لحاظ میزان تأخیر، دو رم DDR4 و DDR5 تقریباً مشابه هستند. البته زمان بندی آخرین نسل رم تا حدود زیادی بهتر شده و موجب می‌شود تا این رم نسبت به نسخه قبلی خود بسیار سریع‌تر و بهتر عمل کند.
تفاوت در توان گیمینگ سیستم، از تفاوت رم های DDR4 و DDR5
آخرین نسل رم یا همان DDR5 با سرعت بالاتری داده‌ها را در سیستم جابه‌جا می‌کند و منجر به بهبود عملکرد کارت گرافیک در مواقع انجام انواع بازی می‌شود. در واقع اگر شما یک گیمر سیستمی هستید، با استفاده از این رم می‌توانید سرعت بالاتری را نسبت به رم DDR4 تجربه کنید. در بررسی تفاوت رم های DDR4 و DDR5 و مقایسه هایی که بر روی این دو رم صورت گرفته، رم DDR5 عملکرد بهتری نسبت به نسل قبلی خود در بسیاری از بازی‌ها از جمله Battlefield 2042، Call of Duty Vanguard و Fortnite نشان داده است.
آیا DDR5 نسبت به DDR4 ارزش خرید بالاتری دارد؟
ممکن است پس از مطالعه این مطلب از خود بپرسید که آیا رم DDR5 ارزش خرید دارد و یا آیا وقت آن رسیده که رم خود را ارتقا دهید؟ در پاسخ به این سؤال‌ها باید بگوییم که این رم جدید تفاوت قیمتی زیادی با نسخه قبلی دارد، اما مزایای بیشتری هم ارائه می‌کند که آن را به انتخابی شگفت‌انگیز تبدیل کرده است.
رم می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود سرعت سیستم شما داشته باشد و تجربه بهتری از کار با آن را برای شما رقم بزند؛ بنابراین اگر احساس می‌کنید که سرعت سیستم شما کند شده و نیاز به سرعت بیشتر دارد و از لحاظ سخت افزاری هم تعویض رم ممکن است، خرید DDR5 یکی از بهترین گزینه‌ها خواهد بود و ما آن را به شما توصیه می‌کنیم. البته دقت داشته باشید که خرید این رم و تمامی سایر حافظه‌ها را بهتر است از مراکز معتبری مثل سدید گستران انجام دهید.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی کامل تفاوت دو رم DDR4 و DDR5 پرداختیم. همان‌طور که مشاهده کردید، آخرین نسل رم یعنی همان نسخه DDR5 پیشرفت‌های چشمگیر زیادی نسبت به نسل قبلی خود داشته و عملکرد بهتری در تمامی جنبه‌ها دارد. این رم می‌تواند عملکرد پردازنده را تا حدود زیادی بهبود بخشیده و به داشتن تجربه بهتر در کار با بازی‌های رایانه‌ای و نرم افزارهای ادیت کمک زیادی کند. البته عملکرد بهتر DDR5 و بهتر بودن آن در بررسی تفاوت رم های DDR4 و DDR5 زمانی کاربردی خواهد بود که بتوانید سایر اجزای کامپیوتر خود را نیز به نسخه‌های سازگار با DDR5 ارتقا دهید. وگرنه خرید این رم کاری بیهوده خواهد بود. آیا شما تجربه نصب این رم بر روی سیستم خودتان را داشته‌اید؟ لطفاً تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.